تمامی واحدهای پولی ایران از هخامنشی تا امروز +اسامی

چهار شنبه 25 / 3 / 1394

تمام واحدهای پولی ایران از هخامنشی تا امروز +اسامی

در طول تاریخ از دوره هخامنشی تاکنون، بیش از ۵۰ واحد پولی در ایران مورد استفاده قرار گرفته که نام این واحدها به همراه شرحی مختصر در این گزارش آورده شده است.

به گزارش گروه وبگردی 20:30؛ یکای پولی یک کشور، نام پول رایج در آن کشور است و واحدی برای سنجش داد و ستد کالا و خدمات ‌می‌باشد که در آسان‌سازی مبادله کالا و خدمات نقشی اساسی دارد. برای نمونه واحد پول کشور عراق دینار و واحد پول کشور آمریکا دلار است.

براساس ماده یک قانون پولی و بانکی کشور، واحد پول ایران ریال است و هر ریال به 100 دینار تقسیم می‌شود اما چون ریال واحد کم ارزشی است، تقسیمات آن در حسابداری به کار نمی‌رود. واحد پول ایران در اواخر دوره قاجاریه تومان بوده و هر تومان برابر 10 قِران بود.

طبق قانون آحاد در سال 1308 خورشیدی واحد پول از تومان به ریال تغییر یافت این قانون از سال 1311 ( 1932 میلادی) اجرایی شد ولی واحد غیر رسمی تومان ( 10 ریال ) همچنان برای شمارش پول در ایران به‌کار میرود.

بر پایه قانون پولی و بانکی مصوب سال 1339 هر ریال برابر 117216 0/0گرم طلای خالص ( 24 عیار ) یعنی هر گرم طلا برابر 24/85 ریال در نظر گرفته شده است. همچنین بر اساس قانون پولی و بانکی مصوب سال 1351 هر ریال برابر0108055/0 گرم طلای خالص است . یعنی هر گرم طلا برابر 54/92 ریال بوده است.

در طول تاریخ از دوره هخامنشی تاکنون، بیش از 50 واحد پولی در ایران مورد استفاده قرار گرفته که نام این واحدها به همراه شرحی مختصر در جدول زیر آورده شده است.

علاوه بر این موارد در متون ادبی و تاریخی از دو واحد «اسپرنه» و «شهروا» نیز نام برده شده است. در لغت نامه دهخدا از اسپرنه به عنوان واحد پول و مبادله در اوستا یاد شده است. در لغت نامه معین از شهروا به عنوان زر ناسره یاد میشود. گویند پادشاهی زر قلب و ناسره زد و آنرا به تندخویی در ملک خود رایج گردانید.

استاد سخن سعدی در گلستان پس از حکایتی میگوید: وجود مردم دانا مثال زر طلاست/ به هر کجا برود قدر و قیمتش دانند/ بزرگزاده نادان به شهروا ماند/ که در دیار غریبش به هیچ نستانند

در ادامه جدول واحدهای پول‌های ایران را از ابتدا تا کنون مشاهده می کنید؛

ردیف	نام واحد	name	شرح
1	دریک	Daric	Darik واحد سکه طلای هخامنشی برگرفته از نام داریوش به وزن 8/41 گرم
2	شکل	Sheqel	Sigloi واحد سکه نقره هخامنشی به وزن 5/6 گرم
3	تالان	Talan	واحد شمش طلای هخامنشی برابر با 300 دریک
4	مین	Min	واحد وزن برابر یک پنجاهم تالان
5	کرشه	karsha	واحد سکه نقره کوچکتر از شکل
6	استاتر	stater	واحد سکه ساتراپ های هخامنشی و طلا و نقره مقدونی
7	دراخما	drachma	واحد سکه نقره سلوکی و پارتی
8	ابول	obole	سکه نقره به وزن یک ششم دراخما
9	کالکو	kalco	واحد سکه مسی سلوکی و پارتی
10	دینار	dinar	واحد سکه طلای ساسانی برابر 20 درم
11	درم	deram	واحد سکه نقره ساسانی ، در حال حاضر واحد پول ارمنستان است.
12	دانگ	dong	سکه نقره ساسانی به وزن یک ششم درم
13	پشیز	pashiz	سکه مسین دوره ساسانی
14	درهم	darham	واحد سکه های نقره دوره اسلامی در ایران
15	فلوس	folos	واحد سکه های مسین دوره اسلامی در ایران
16	یمینی	yamini	واحد سکه طلای سلطان محمود غزنوی
17	محمودی	mahmoudi	واحد سکه دوره غزنویان
18	تنگه	tonge	واحد سکه مسین دوره تیموریان
19	چاو	chav	واحد اسکناس دوره ایلخانی سال 693 ق . در چین نیز رایج بوده است.
20	شاهی	shahi	واحد سکه صفوی ،زندیه،افشاریه،قاجار و پهلوی، معادل50 دینار یا دو پول
21	غازی	ghazi	سکه ریز مسین دوره صفوی و قاجار(سکه معروف پنغازی) پنج دینار
22	پول	pool	سکه کوچک مسی دوره قاجار معادل بیست و پنج دینار
23	اشرفی	ashrafi	سکه طلا برگرفته از نام ملک اشرف ایوبی از دوره صفویه رایج بوده است.
24	محمدی	mohammadi	معادل 100 دینار، ازنام سلطان محمد خدابنده گرفته شده است.
25	غازبکی	ghazbeyki	سکه مسین یک دهم شاهی در دوره صفویه ده دینار
26	دوزاری	dozari	سکه معادل دو هزار دینار یا نیم مثقال طلا یا شش نخود
27	بیستی	bisti	سکه بیضی شکل دوره صفوی، هر 2/5 بیستی معادل یک شاهی بود.
28	عباسی	abbasi	سکه نقره از نام شاه عباس صفوی گرفته شده است.معادل چهار شاهی و دویست دینار
29	مهراشرفی	mohrashrafi	سکه طلا دوره صفوی ، زند ،افشاریه
30	صناری	sannari	سکه مسین دوره زندیه و قاجار معادل صد دینار
31	روپی	ruppi	سکه نقره به ارزش پانصد دینار دوره افشاریان
32	نادری	naderi	سکه نقره به ارزش پانصد دینار دوره افشاریان
33	روپیه	ruppieh	سکه نقره به ارزش پانصد دینار دوره افشاریان
34	ریال	rial	سکه نقره برابر 1250دینار قاجاریه و دوره پهلوی و جمهوری اسلامی معادل صد دینار
35	تومان	toman	سکه طلای دوره قاجار و پهلوی اول معادل ده هزار دینار(در اصل ریشه مغولی دارد.)
36	پاپتی	papati	سکه مسین قاجاری
37	پاپاسی	papassi	سکه مسین قاجاری
38	لاری	lari	شمش نقره ضرب لار
39	قروش	qurush	سکه مسین در بخشهایی از ایران رایج بوده و در حال حاضر از اجزای واحد پول ترکیه
40	قران	qiran	سکه نقره قاجار معادل هزار دینار
41	صاحبقران	sahibqiran	سکه نقره فتحعلی شاه قاجار معادل هزار دینار
42	پنج هزاری	panzari	سکه طلای قاجاریه معادل پنج هزار دینار و معادل نیم مثقال طلا(دوازده نخود)
43	پول سفید	poolesefid	سکه نقره معادل بیست و پنج دینار قاجاریه
44	پول سیاه	poolesiah	سکه مسین معادل 12/5 دینار دوره قاجار
45	ربعی	robei	سکه نقره به ارزش 250 دینار و سکه طلا به ارزش 2500 دینار
46	هزاری	hezari	سکه نقره قاجاریه به ارزش هزار دینار
47	مثقالی	mesghali	سکه طلای دوره محمد شاه قاجار
48	چندک	chandak	سکه مسین قاجاری برابر دو غاز
49	پناباد	panabad	سکه ضرب شده در پناه آباد شوش معادل نیم ریال
50	کشورستانی	keshvarestani	سکه دوره قاجار در بخش هایی از کشور رایج بوده است.
51	کلوار	kalvar	سکه دوره قاجار معادل نیم شاهی در بروجرد رایج بوده است.
52	قمری	ghamari	سکه دوره قاجار رایج در خوزستان
53	کرور	kurur	یکای هندی برابر ده میلیون ولی در ایران هر نیم میلیون معادل یک کرور بود.
54	پهلوی	pahlavi	سکه طلای دوره پهلوی
55	بهار آزادی	Bahar-e-azadi	سکه طلای جمهوری اسلامی